Ηπατίτιδες
Η ηπατίτιδα Α και η Ε μεταδίδονται μέσω των κοπράνων και του στόματος. Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται μέσω του σάλιου των αφροδίσιων υγρών και του σπέρματος. Η ηπατίτιδα C πολύ δύσκολα μεταδίδεται σεξουαλικά.
Ο έρπητας
Οι λοιμώξεις από τον ιό του έρπητα είναι από τις πλέον συχνές. Υπολογίζεται ότι το 20 των ενηλίκων ανδρών και το 25% των ενηλίκων γυναικών εχει προσβληθεί από τον ιό του έρπητα τύπου 2.
Ο ιός προσβάλει περισσότερο τίς γυναίκες, μεταδίδεται και προσβάλλει δέρμα και βλενογόνους. Η μόλυνση οφείλεται σε 3 διαφορετικούς τύπους.
- Ο έρπης τύπου Ι HSVI (ο επιχείλιος έρπης) που δημιουργεί βλάβες στο στόμα και στα χείλη
- Ο έρπης τύπου ΙΙ HSV2 προκαλεί βλάβες στα γεννητικά όργανα.
- Ο έρπης ζωστήρας (VZV) που προκαλεί τον έρπητα ζωστήρα
Μετά την προσβολή εμφανίζονται οι βλάβες που είναι διαφορετικές εξαρτώμενες απο τον τύπο του ιού. Συνήθως είναι πληγές η φουσκάλες σε διαφορετική έκταση και ένταση.
Η πλέον συνηθισμένη μορφή στα γεννητικά όργανα οφείλεται στον ιό τύπου ΙΙ. Δευτερευόντως σε ποσοστό 15% η προσβολή οφείλεται στον τύπο Ι που είναι ο επιχείλιος ερπητας και μεταδίδεται με το στοματικό σεξ.
Οι βλάβες εντοπίζονται στο αιδοίο, στην βάλανο, στην ακροποσθία η και στο σώμα του πέους, στον πρωκτό η στην περιοχή των γλουτών.
Συμπτωματολογία
Τέσσερες με δέκα μέρες απο την προσβολή εμφανίζεται ερυθρότητα στην περιοχή που συνοδεύεται απο πόνο και καύσο. Ακολούθως εμφανίζονται οι φουσκάλες που περιέχουν διαυγές υγρό και ακόλουθα σπάνε και δημιουργείται πληγή που στην συνέχεια γίνεται κρούστα και επουλώνεται σε 10-15 μέρες. Η συμπτωματολογία δεν είναι η ίδια σε όλους τούς πάσχοντες και εξαρτάται απο τόν οργανισμό και την αμυντική του ικανότητα ως επίσης απο το αν νοσεί για πρώτη φορά η έχει ξανανοσήσει. Ετσι κάποιος μπορεί να μην έχει κανένα σύμπτωμα η να έχει θορυβώδη συμπτωματολογία που εκτός απο τα τοπικά συμπτώματα να εχει κακουχία, αδυναμία, πονοκεφάλους, μυαλγίες και δεκατική πυρετική κίνηση. Κατά κανόνα όταν κάποιος έχει ξανανοσήσει τα συμπτώματα είναι ηπιότερα λόγο ύπαρξης αντισωμάτων.
Όταν ο πάσχων αναρρώσει και επουλωθούν οι βλάβες δεν σημαίνει ότι απαλλάχτηκε από τον ιό. Ο ιός του έρπητα που είναι νευροιός, προσβάλλει δηλαδή τις απολήξεις των νεύρων παραμένει εντός του οργανισμού σε συνθήκες «ύπνωσης» και περιμένει πτώση της αντίστασης του ανοσοποιητικού για να ξαναεμφανιστεί.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει θεραπεία για τον έρπητα. Μπορούμε όμως με κάποια αντιικά φάρμακα να πετύχουμε:
- Μείωση των συμπτωμάτων του πόνου
- Επιτάχυνση της επούλωσης των βλαβών
- Μείωση της πιθανότητας και του αριθμού των υποτροπών
Ιδιαίτερη σημασία έχει η έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της θεραπείας.
Η καλή τοπική υγειινή, η αποφυγή επαφών και ιδιαίτερα σεξουαλικών είναι σημαντική για την αποφυγή μετάδοσης.
Αποφυγή της ψηλάφησης των βλαβών και τακτικό πλύσιμο των χεριών είναι αυτονόητη όπως σε όλα τα ιογενή νοσήματα.
Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη και ιδιαίτερα η χρήση του προφυλακτικού.
Ο HPV (ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων)
Είναι η πλέον συχνή σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη καθότι το πλήθος των στελεχών του ιού και η απουσία συμπτωμάτων κάνουν την μετάδοση εύκολη. Μερικές φορές κάποια στελέχη σχηματίζουν βλάβες που μοιάζουν με μικροσκοπικά κουνουπίδια και λέγονται κονδυλώματα.
Τα κονδυλώματα είναι μαλακές, υγρές βλάβες που εμφανίζονται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων εβδομάδες ή μήνες μετά τη μόλυνση. Μπορεί να είναι μεμονωμένα ή πολλαπλά. Είναι συχνότερα στις γυναίκες και μπορεί να βρίσκονται στο αιδοίο, μέσα στον κόλπο, στο στόμιο του τραχήλου της μήτρας ή στον πρωκτό. Στους άνδρες, μπορεί να εντοπίζονται στη βάλανο του πέους, στην ουρήθρα στο σώμα του πέους, στο εφήβαιο στο όσχεο ή γύρω από τον πρωκτό.
- Σε τι οφείλονται τα κονδυλώματα?
Τα κονδυλώματα οφείλονται στον ιο του hpv (Human papilloma virus, ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) o οποίος είναι ένας ιός που μολύνει το δέρμα και τούς βλεννογόνους. Eχουν αναγνωρισθεί 190 διαφορετικοί τύποι του ιού των θηλωμάτων από τους οποίους οι 120 προσβάλλουν τον άνθρωπο, και περίπου οι 40 είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενοι.
- Είναι δυνατόν κάποιος να εχει τον ιό χωρίς να έχει κονδυλώματα?
Αυτό είναι και το πλέον σύνηθες και το πλέον επικίνδυνο γιατί η μετάδοση γίνεται εν αγνοία τού πάσχοντος. Αυτά είτε βρίσκονται σε φάση μόλυνσης- επώασης είτε σε φάση αδράνειας –προσωρινής καταστολής από τον οργανισμό.
- Πως μεταδίδονται?
Τα γεννητικά κονδυλώματα είναι πολύ μολυσματικά και μεταδίδονται:
Κατά τη στοματική, κολπική και πρωκτική σεξουαλική επαφή με σύντροφο που έχει ήδη μολυνθεί.
Με τριβή στα γεννητικά όργανα με μολυσμένα χέρια η αντικείμενα.
Δύσκολα με μολυσμένα εσώρουχα η πετσέτες
- Πότε εμφανίζονται τα κονδυλώματα?
Η επώαση από τη μόλυνση έως την εμφάνιση των κονδυλωμάτων είναι από 1 εβδομάδα έως και μήνες. Δεν είναι σίγουρο πόσο καιρό μετά από την μόλυνση θα εμφανιστούν τα κονδυλώματα. Είναι επίσης πιθανόν κάποιος να μολυνθεί, αλλά να μην εμφανίσει ποτέ κονδυλώματα.
Δεν είναι σίγουρο πόσο καιρό μετά από την μόλυνση θα εμφανιστούν τα κονδυλώματα. Είναι επίσης πιθανόν όπως προαναφέρθηκε κάποιος να μολυνθεί από τον ιό, αλλά να μην εμφανίσει ποτέ κονδυλώματα. Αυτό εξαρτάται από την κατάσταση του ανοσοποιητικού του συστήματος. Τα κονδυλώματα μπορεί να εμφανιστούν σε περιόδους που το ανοσοποιητικό εξασθενεί και δεν μπορεί να καταστείλει τον πολλαπλασιασμό του ιού.
Η μόλυνση είναι συχνότερη στις νεαρές ηλικίες λόγο της συχνής αλλαγής συντρόφων. Η πιθανότητα επιμόλυνσης από κάποιον HPV κυμαίνεται από 15% έως 25% με κάθε καινούργιο σεξουαλικό σύντροφο.
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια πότε και από ποιόν μολύνθηκε. Επίσης κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ποιός από τους συντρόφους «κόλλησε» τον άλλον εκτός από την περίπτωση που κάποιος εκ των δύο δεν είχε προηγούμενη σεξουαλική ζωή και πάλι με όχι απόλυτη βεβαιότητα.
Από αυτούς που θα μολυνθούν από HPV, ένα μικρό ποσοστό θα εμφανίσει σημαντικά προβλήματα. Στους περισσότερους που μολύνονται, ο ιός δεν προκαλεί πρόβλημα, εκτός από μια φλεγμονή που περνά απαρατήρητη και καταστέλλεται από το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
- Πως γίνεται η διάγνωση?
Η διάγνωση γίνεται με επισκόπηση της βλάβης από ουρολόγο αφού γίνει ειδική επεξεργασία της βλάβης με ειδικά υγρά. Επειδή η πιθανότητα ύπαρξης βλαβών στην ουρήθρα είναι σημαντική πρέπει να γίνεται έλεγχος με ουρηθροσκόπηση.
Η βιοψία μιάς ύποπτης βλάβης θέτει την διάγνωση σε αμφίβολες περιπτώσεις.
Η ταυτοποίηση τού ιού γινεται με PCR
Πως ανιχνεύεται ο ιός
Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα ανίχνευσης και ταυτοποίησης του ιού , σε ασυμπτωματικούς άνδρες που η σύντροφος τους έχει μολυνθεί από τον ιό. Η εξέταση είναι το HPV-DNA test. Επειδή έχει πολλά ψευδώς αρνητικά αξιολογείται μόνο το θετικό αποτέλεσμα, δηλαδή ένα αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει την μόλυνση από τον ιό. Η εξέταση γίνεται με υλικό που λαμβάνεται από την ουρήθρα. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα λήψης τεμαχιδίου από μια βλάβη για ταυτοποίηση του στελέχους του ιού.
Θεραπεία των κονδυλωμάτων
Η θεραπεία των κονδυλωμάτων είναι η καταστροφή τους με ηλεκτροπηξία, με άζωτο, laser, η διάφορες κρέμες.
Θεραπεία βέβαια δεν σημαίνει οτι εξαφανίστηκε ο ιός από τον οργανισμό. Αυτός θα εξακολουθεί να υπάρχει για άγνωστο διάστημα και θα ξαναδημιουργήσει κονδυλώματα όταν πέσει η αντίσταση του οργανισμού.
Ένα πρόβλημα της θεραπείας των κονδυλωμάτων είναι η τάση τους για υποτροπές. Μπορούν να υποτροπιάσουν σύντομα η μήνες μετά από τη θεραπεία, οπότε παραμένει η δυνατότητα μετάδοσης τους.
Επίσης δεν είναι σίγουρο πόσο καιρό μετά από τη θεραπεία θα πάψει να μεταδίδεται ο ιός από τη θεραπευμένη περιοχή. Στην πράξη, αν μερικούς μήνες μετά από τη θεραπεία δεν εμφανιστούν νέα κονδυλώματα συνήθως η περιοχή θεωρείται θεραπευμένη.
Προτείνεται η χρήση προφυλακτικού έως και 6 μήνες μετά τη θεραπεία των κονδυλωμάτων, ως μέτρο πρόληψης σε περίπτωση υποτροπής. (χωρίς να καλύπτει 100%)
HIV (AIDS)
Είναι η λοίμωξη απο τον ιό της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας. Ο ιός μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή (κολπική ,πρωκτική στοματική) καθώς και μεμολυσμένα με αίμα πάσχοντος αντικείμενα (συριγγες κλπ).
Η νόσος είναι γνωστή είναι εδώ και σαράντα χρόνια περίπου και έχει προσβάλλει πάνω απο εξήντα εκατομύρια ανθρώπους.
Η λοίμωξη διακρίνεται σε 3 φάσεις
1.Οξεία φάση. Η φάση αυτή για άλλους έχει έντονη συμπτωματολογία (περίπου 87%) ενώ άλλοι δεν αισθάνονται απολύτως τίποτε. Αυτοί που έχουν έντονα συμπτώματα μπορεί να έχουν πυρετό, πονόλαιμο, κακουχία, διόγκωση των λεμφαδένων, εξάνθημα στό δέρμα, μυαλγίες, έμετοι. Τά συμπτώματα αυτά εκδηλώνονται 2- 4 εβδομάδες από την μόλυνση.
2.Χρόνια φάση. Η φάση αυτή ακολουθεί την οξεία φάση η οποία υποχωρεί και συχνά ο πάσχων νομίζει ότι ότι πέρασε μια απλή ίωση. Η χρόνια φάση που ακολουθεί είναι εντελώς ασυμπτωματική. Ο ιός πολλαπλασιάζεται γρήγορα και καταστρέφει σιγά -σιγά το ανοσοποιητικό σύστημα ξεκινώντας από τα CD4+Τ κύτταρα. Η φάση αυτή έχει εξαιρετικά μεγάλη διακύμανση από μερικούς μήνες μέχρι δεκαετίες.
3.Φάση λεμφογαγγλίων.
Εδώ έχουμε πολλαπλούς λεμφαδένες επιφανειακά, ογκώδεις, μερικές φορές ευαίσθητους χωρίς κανένα σύμπτωμα. Λοιμώξεις εμφανίζονται και λέγονται «ευκαιριακές) και περιλαμβάνουν μυκητιάσεις, φυματίωση, ανεξήγητες διάρροιες, πυρετό, απώλεια βάρους.
4.Φάση νόσου.
Στην φάση αυτή έχουμε ένα η περισσσότερα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν την νόσο. Ευκαιριακές λοιμώξεις, εγκεφαλοπάθεια απο HIV κακοήθεις όγκοι όπως σάρκωμα Kaposi, λεμφώματα.
Μετάδοση
Ο HIV μεταδίδεται συνήθως με σεξουαλική επαφή με προσβεβλημένο άτομο. Η οδός είναι ο κόλπος, το αιδοίο το πέος, ο πρωκτός, το στόμα.
Η κοινή χρήση μολυσμένων συριγγών στους κάνοντες χρήση ναρκωτικών ουσιών ειναι συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης.
Οι έγκυες μπορούν να μεταδώσουν τον ιό στα έμβρυα είτε στην διάρκεια της εγκυμοσύνης είτε στον τοκετό.
Ο ιός εχει απομονωθεί εκτός απο το αίμα , στο σπέρμα, στα κολπικά υγρά, στο σάλιο, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό, στον ιδρώτα, στα δάκρυα, στα ούρα, στά κόπρανα, στίς βρογχικές εκκρίσεις των πασχόντων.
Ο ιός δεν μεταδίδεται με τίς συνηθισμένες καθημερινές επαφές οπως κοινή χρήση πετσετών, μαχαιροπήρουνων, καθισμάτων τουαλέτας, σεντονιών, τηλεφώνων κλπ.
Επίσης δεν μεταδίδεται απο τσιμπήματα κουνουπιών. Γενικά ο ιός είναι πολύ ευαίσθητος στίς συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με την ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων στον ορό του αίματος. Αυτά όμως είναι ανιχνεύσιμα απο 2 μεχρι 6 μήνες απο την στιγμή της μόλυνσης. Νεώτερα τεστ που χρησιμοποιούν την τεχνική PCR και ανιχνεύει όχι αντισώματα αλλα το DNA του ιού μπορούν να ανιχνεύσουν τον ιό σε ένα μήνα από την στιγμή της μόλυνσης.
Θεραπεία
Τα νεώτερα αντιρετροϊκά φάρμακα εχουν βελτιώσει πολύ την ζωή των πασχόντων και εχουν αλλάξει την πρόγνωση επί το ευνοϊκότερον.
Πρόληψη
Εμβόλιο δεν υπάρχει. Η καλύτερη πρόληψη είναι η αποφυγή επικίνδυνων συμπεριφορών.(μη χρήση προφυλακτικού με αγνώστου ιστορικού συντρόφους, κοινή χρήση συριγγών κλπ).
