*Τι είναι η ουροδόχος κύστη και σε τι χρησιμεύει?
Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο όργανο που βρίσκεται στην πύελο και λειτουργεί σαν μια προσωρινή αποθήκη για τα ούρα που έρχονται από τούς νεφρούς.
Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης?
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι μετά τον καρκίνο του προστάτη ο 2ος συχνότερος καρκίνος στο ουροποιητικό σύστημα και ο 4 ος πιο συχνός καρκίνος στον δυτικό κόσμο. Είναι πολύ συχνότερος στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες (αναλογία 3:1).
Η προέλευσή του είναι το μεταβατικό επιθήλιο που καλύπτει το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης.
Πού οφείλεται ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης?
Η αιτιολογία του όπως στους περισσότερους καρκίνους είναι άγνωστη. Υπάρχουν κάποιοι προδιαθεσικοί παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα να συμβεί. Αυτοί είναι:
- Το κάπνισμα
Η πιθανότητα καρκίνου στην ουροδόχο κύστη στους καπνιστές είναι έως τριπλάσια σε σχέση με τούς μη καπνιστές. Επίσης η πιθανότητα υποτροπής μετά από εγχείρηση στους καπνιστές είναι πολλαπλάσια.
- Η έκθεση στα χημικά και τα χρώματα.
Οι εργαζόμενοι σε εργοστάσια χρωμάτων και στην επεξεργασία δερμάτων, η ελαστικών είναι σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στην ουροδόχο κύστη. Οι βαφές μαλλιών και ρούχων ενοχοποιούνται για ανάπτυξη καρκινωμάτων στην ουροδόχο κύστη.
Η έκθεση σε κάποια φάρμακα όπως η κυκλοφωσφαμίδη που χρησιμοποιείται για χημειοθεραπεία κάποιων όγκων ενοχοποιούνται επίσης για ανάπτυξη καρκίνου στην ουροδόχο κύστη.
- Η ηλικία
Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι συχνότερος σε άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών.
- Ο χρόνιος ερεθισμός
Ο χρόνιος ερεθισμός τής κύστης από λίθο από χρόνιες φλεγμονές το μεγάλο υπόλειμμα ούρων, η ύπαρξη μόνιμου καθετήρα αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στην ουροδόχο κύστη.
- Η ακτινοβολία
Η ακτινοβολία της περιοχής της πυέλου για καρκίνο άλλου οργάνου όπως πχ του τραχήλου της μήτρας αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου στην ουροδόχο κύστη.
- Ποιά είναι τα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης?
- Αιματουρία
Το κυριότερο σύμπτωμα που στέλνει τον ασθενή στον ειδικό είναι η μακροσκοπική αιματουρία αυτή κατά κανόνα είναι ανώδυνη και ολική και συνοδεύεται από παρουσία πηγμάτων. Άλλες φορές η αιματουρία είναι μικροσκοπική και βρίσκεται σε τυχαία εξέταση ούρων που γίνεται για άλλο λόγο η για ένα απλό τσεκ απ. Σε κάθε περίπτωση η αιματουρία είτε μικροσκοπική είτε μακροσκοπική έστω και αν ήταν ένα μόνο επεισόδιο και δεν ξανασυμβεί χρειάζεται έλεγχο από τον ειδικό ουρολόγο.https://ntagkas-urology.com/%ce%b1%ce%b9%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%bf%cf%85%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%b5%ce%af%ce%bd%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b1-%ce%b1%ce%af%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%bf%cf%82-%cf%83/
Συχνουρία
Η συχνουρία είναι ενα σύμπτωμα που μπορεί να συνοδεύει τον καρκίνο της κύστης και ξεγελάει καμμιά φορά και τον γιατρό γιατί μιμείται ουρολοίμωξη. Γιαυτό σε κάθε περίπτωση η ουρολοίμωξη πρέπει να τεκμηριώνεται και η αιματουρία να διερευνάται με κυστεοσκόπηση.
3.Πολλές φορές ο καρκίνος της κύστης σε αρχικά στάδια δεν δίνει κανένα σύμπτωμα και ανακαλύπτεται τυχαία σε υπερηχογράφημα η αξονική τομογραφία που έγινε για άλλο λόγο.
Πως γίνεται η διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης?
Από την στιγμή που υπάρχει αιματουρία η ασυνήθιστα κυστικά ενοχλήματα ο ειδικός αφού προβεί σε λήψη προσεκτικού ιστορικού και κλινική εξέταση θα προβεί σε κάποιο περαιτέρω διαγνωστικό έλεγχο που περιλαμβάνει:
-Γενική ούρων- ουροκαλλιέργεια
Με αυτή θα διαπιστώσει πιθανή παρουσία αίματος στα ούρα, παρουσία μικροβίων (ουρολοίμωξη) η παρουσία λευκώματος που δείχνει κάποια σπειραματονεφρίτιδα.
-Το υπερηχογράφημα του ουροποιητικού συστήματος.
Απλή, φθηνή, ανώδυνη εξέταση χωρίς ακτινοβολία. Μπορεί να γίνει απο τον ειδικό ουρολόγο στα πλαίσια της κλινικής εξέτασης. Η πιθανότητα ανεύρεσης του καρκίνου στην κύστη όταν υπάρχει είναι πολύ υψηλή όταν οι βλάβη είναι εξωφυτική αλλά πολύ μικρή όταν η βλάβη είναι επίπεδη.
-Κυτταρολογική ούρων
Με την εξέταση αυτή 3 δείγματα πρωινών ούρων επί 3 συνεχείς μέρες εξετάζονται απο τον ειδικό κυτταρολόγο και αναζητούνται ύποπτα καρκινικά κύτταρα. Η εξέταση αυτή αναδεικνύει εύκολα βλάβες υψηλής κακοήθειας , χάνει όμως χαμηλής κακοήθειας βλάβες.
Σε κάθε περίπτωση αξιολογείται το θετικό αποτέλεσμα ενώ δεν λαμβάνεται υπόψιν το αρνητικό.
-Ενδοφλέβια πυελογραφία (η κλασσική είτε η αξονική).
Αυτή βοηθά αποφασιστικά στην διάγνωση με την ανάδειξη ελλειμάτων σκιαγράφησης.
Η αξονική πυελογραφία αναδεικνύει όλο το αποχετευτικό σύστημα εξαιρετικά κα παράλληλα δείχνει και την έκταση των βλαβών και πέραν του τοιχώματος της κύστης.
-Κυστεοσκόπηση
Είναι καθοριστική εξέταση που θέτει την διάγνωση. Η εξέταση για διαγνωστικούς λόγους μπορεί να γίνει χωρίς αναισθησία και σε επίπεδο ιατρείου ιδιαίτερα με τα νέα εύκαμπτα κυστεοσκόπια. Με την εξέταση αυτή το κυστεοσκόπιο εισέρχεται δια μέσου της ουρήθρας η οποία έχει προηγουμένως αναισθητοποιηθεί με αναισθητική jelly στην ουροδόχο κύστη. Το κυστεοσκόπιο έχει στη άκρη ψυχρό φως και κάμερα. Έτσι ελέγχεται με ακρίβεια και μεγέθυνση το εσωτερικό της ουροδόχου κύστης για πιθανές βλάβες. Όταν υπάρχουν ενδείξεις και η κυστεοσκόπηση γίνεται υπό αναισθησία μπορούν να ληφθούν και βιοψίες από ύποπτες περιοχές ενώ με σύγχρονες τεχνικές φωτισμού αναδεικνύονται πλέον εμφατικά κάποιες βλάβες.
-Πως γίνεται σταδιοποίηση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης?
Με την σταδιοποίηση καθορίζεται η έκταση της νόσου. Δηλαδή αν είναι εντοπισμένος στα όρια της κύστης η έχει επεκταθεί πέραν αυτής καθώς και σε άλλα απομακρυσμένα όργανα. Επίσης με την σταδιοποίηση περιγράφεται ο βαθμός διήθησης του τοιχώματος της κύστης από την νόσο και καθορίζεται και η πρόγνωση για την πορεία της νόσου.
Τα στάδια του καρκίνου της κύστης είναι:
1.Στάδιο T0 η Τα.
Στο στάδιο αυτό ο όγκος περιορίζεται στον βλεννογόνο δηλαδή την μεμβράνη που καλύπτει το εσωτερικό της κύστης.
2.Στάδιο Τ I
Στό στάδιο αυτό ο καρκίνος έχει περάσει από τον βλενογόνο στο αμέσως βαθύτερο στρώμα του τοιχώματος το χόριο.
3. Σταδιο Τ II
Στο στάδιο αυτό ο καρκίνος έχει διηθήσει το βαθύτερο στρώμα το μυικό. Εδώ διακρίνουμε Τ IIα αν έχει διηθήσει λιγότερο απο το μισό του μυικού τοιχώματος και Τ IIβ αν έχει διηθήσει περισσότερο απο το μισό του μυικού τοιχώματος εξακολουθεί όμως να μην εχει υπερβεί τα όρια του τοιχώματος της κύστης.
4.Στάδιο Τ III
Στο στάδιο αυτό ο καρκίνος εχει υπερβεί τα όρια της ουροδόχου κύστης και έχει επεκταθεί στο περικυστικό λίπος και μπορεί να έχει διηθήσει γειτονικά όργανα (κόλπος, προστάτης).
5.Στάδιο Τ IV
Εδώ ο καρκίνος μπορεί να έχει διηθήσει τοιχώματα της πυέλου η να έχει δώσει μεταστάσεις σε λεμφαδένες η σε άλλα όργανα (πνεύμονες, οστά, ήπαρ, εγκέφαλος)
Ποιά είδη καρκίνου της κύστης υπάρχουν?
Γενικώς ο καρκίνος της κύστης χωρίζεται σε τρείς κατηγορίες:
1.Τον επιφανειακό καρκίνο
2.Τον διηθητικό καρκίνο
3.Το καρκίνωμα in situ
Επιφανειακός καρκίνος
Ευτυχώς οι περισσότεροι πρωτοεμφανιζόμενοι καρκίνοι στην ουροδόχο κύστη (περισσότεροι απο 70%) είναι επιφανειακοί. Με αυτό εννοούμε οτι ο καρκίνος εντοπίζεται στον βλενογόνο η το πολύ στην στιβάδα κάτω από τον βλενογόνο πού λέγεται χόριο.
Οι βλάβες είναι συνήθως μισχωτές και προβάλλουν μέσα στον αυλό της κύστης. Εχουν την τάση να ξαναεμφανίζονται μετά την αφαίρεση γιαυτό οι ασθενείς πρέπει να είναι σε τακτική παρακολούθηση.
Διηθητικός καρκίνος
Εδώ ο καρκίνος έχει προχωρήσει στα βαθύτερα στρώματα τού τοιχώματος της κύστης στο λεγόμενο μυικό στρώμα , μπορεί να έχει προχωρήσει εκτός κύστης η ακόμα να έχει ήδη δώσει μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Εδώ οι βλάβες είναι επίπεδες η έχουν ευρεία βάση οταν είναι εξωφυτικές. Ο διηθητικός καρκίνος απειλεί την ζωή του ασθενούς άμεσα και γιαυτό χρειάζεται επιθετική αντιμετώπιση.
Καρκίνωμα in situ
Στην κατηγορία αυτή παρότι ο καρκίνος είναι επφανειακός είναι πολύ επικίνδυνος με την έννοια ότι έχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει διηθητικός και να δώσει μεταστάσεις. Οι βλάβες ενδοσκοπικά φαίνονται σαν περιοχή με «γρασίδι» η σαν ανάγλυφο βελούδο. Στην διάγνωση βοηθάει πολύ η κυτταρολογική εξέταση που επιβεβαιώνεται με την κυστεοσκόπηση και τίς βιοψίες.
Ιστολογικός τύπος
Ο ιστολογικός τύπος του καρκίνου της κύστης έχει μεγάλη σημασία γιατί καθορίζει την επιθετικότητα και την πρόγνωση και συνεπώς και την θεραπεία που ενδείκνυται.
Διακρίνουμε τους παρακάτω τύπους με βάση την τελευταία (2016) κατάταξη της παγκόσμιας οργάνωσης υγείας (WHO):
Μη διηθητικός ουροθηλιακός καρκίνος
Ουρoθηλιακό καρκίνωμα in situ
Μη διηθητικό θηλώδες ουροθηλιακό καρκίνωμα χαμηλού βαθμού κακοήθειας
Μη διηθητικό θηλώδες ουροθηλιακό καρκίνωμα υψηλού βαθμού κακοήθειας
Θηλώδες ουροθηλιακό καρκίνωμα χαμηλού βαθμού κακοήθειας
Ουροθηλιακό θήλωμα
Ανάστροφο ουροθηλιακό θήλωμα
Ουροθηλιακή δυσπλασία ακαθόριστου δυναμικού κακοήθειας
Ουροθηλιακή δυσπλασία
Διηθητικός ουροθηλιακός καρκίνος
-Κυψελωτός-μαλπιγιακό καρκίνωμα
-Διηθητικό ουροθηλιακό καρκίνωμα παρεκλίνουσας διαφοροποίησης
-Μικροκυστικό
-Μικροθηλώδες
-Λεμφοεπιθηλίωμα (παρομοιάζων)
-Πλασματοκυτταρικό
-Σαρκωματώδες
-Γιγαντοκυτταρικό
-Αδιαφοροποίητο
-Λιπώδες
-Διαυγοκυτταρικό
Πώς θεραπεύεται ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης?
-Επιφανειακός καρκίνος
Η θεραπεία του επιφανειακού καρκίνου την διάγνωση του οποίου την υποψιαζόμαστε με την κυστεσκόπηση αλλά επιβεβαιώνεται με την ιστολογική εξέταση είναι η χειρουργική διουρηθρική αφαίρεση του όγκου.
Με αυτή με ειδικό εργαλείο ο όγκος αφαιρείται αφού κοπεί σε μικρά κομμάτια μέχρι την βάση του που πρέπει να είναι πλήρης και να περιλαμβάνει και μυικό τοίχωμα της κύστης.
Η ιστολογική εξέταση θα δείξει τον τύπο και τον βαθμό διήθησης του τοιχώματος.
Αν επιβεβαιωθεί οτι πρόκειται για επιφανειακό όγκο αυτό είναι επαρκής θεραπεία που πρέπει να συμπληρώνεται με 1 εφάπαξ ενδοκυστική έγχυση χημειοθεραπευτικού. Επειδή όμως ο όγκος έχει πιθανότητα επανεμφάνισης ιδιαίτερα αν στην 1η εμφάνιση είναι σε πολλαπλά σημεία, η ακόμα πιθανότητας εξέλιξης σε διηθητικό συνιστάται μετά την επέμβαση σειρά ενδοκυστικών εγχύσεων με φάρμακα που θα μειώσουν την πιθανότητα υποτροπής η και εξέλιξης της νόσου.
Τα φάρμακα που χησιμοποιούνται είναι δύο κατηγοριών:
1.Χημειοθεραπευτικά (ενδοκυστική χημειοθεραπεία)
2.Ανοσοθεραπευτικά (ενδοκυστική ανοσοθεραπεία)
Και στις δύο περιπτώσεις την διάρκεια και την συχνότητα τα καθορίζει ο θεράπων ουρολόγος.
Στην έγχυση το φάρμακο εισάγεται στην ουροδόχο κύστη μέσω λεπτού ουροκαθετήρα. Εκεί παραμένει συγκεκριμένο διάστημα (1 ώρα περίπου) και ακολούθως αποβάλλεται με την ούρηση.
Φαίνεται ότι η ενδοκυστική ανοσοθεραπεία πού λειτουργεί προκαλώντας ανοσοδιέγερση της κύστης έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με την ενδοκυστική χημειοθεραπεία που λειτουργεί καταστρέφοντας άμεσα τα καρκινικά κύτταρα.
Όποια θεραπεία και να επιλεγεί η τακτική παρακολούθηση με κυστεοσκόπηση και κυτταρολογικές εξετάσεις ούρων είναι απαραίτητες για έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση τυχόν υποτροπών. Ατυχώς αρκετοί ασθενείς δεν συμμορφόνωνται με την παρακολούθηση με αποτέλεσμα η διάγνωση των υποτροπών να γίνεται καθυστερημένα.
-Διηθητικός καρκίνος
Ο διηθητικός καρκίνος που η σταδιοποίηση έδειξε ότι περιορίζεται στην κύστη και δεν έχει δώσει μεταστάσεις σε άλλα όργανα θεραπεύεται με ριζική αφαίρεση της ουροδόχου κύστης και των επιχώριων λεμφαδένων. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις γίνεται μερική αφαίρεση της ουροδόχου κύστης σε μια προσπάθεια να διατηρηθεί το όργανο. Η ριζική κυστεκτομή είναι βαρεία και πολύωρη επέμβαση. Μετά την αφαίρεση της κύστης τα ούρα είτε αποβάλλονται σε σακουλάκι στο δέρμα μέσω τμήματος εντέρου η δημιουργείται μια νέα «κύστη» με τμήμα εντέρου και τα ούρα αποβάλλονται από την ουρήθρα. Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές στις παραπάνω επεμβάσεις που έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και πρέπει να συζητούνται εκτενώς με τον ασθενή προεγχειρητικά.
Σε περίπτωση που στην εγχείρηση διαπιστωθεί ότι ο καρκίνος έχει διηθήσει τους λεμφαδένες η εγχείρηση συμπληρώνεται από ενδοφλέβια χημειοθεραπεία. Η ενδοφλέβια χημειοθεραπεία σε άλλες περιπτώσεις γίνεται πριν από την ριζική κυστεκτομή.
Άλλες φορές φορές όταν η γενική κατάσταση του ασθενούς η συνυπάρχουσες παθήσεις καθιστούν αδύνατη την κυστεκτομή αφού αφαιρεθεί ενδοσκοπικά όσο το δυνατόν περισσότερος όγκος συμπληρώνεται η θεραπεία με ενδοφλέβια χημειοθεραπεία και εξωτερική ακτινοθεραπεία.
Η πρόγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης εξαρτάται από Το στάδιο, τον ιστολογικό τύπο, τον αριθμό των εστιών, την παρουσία καρκινώματος in situ.
